Is de Nobelprijs voor de Vrede relevant?

Er zijn flagrante weglatingen en controversiële keuzes geweest in de geschiedenis van de prijs. De commissie moet zich strikt houden aan de gestelde criteria

Nobelprijs voor natuurkunde toegekend aan Britse, Duitse en Amerikaanse astrofysici voor ontdekkingen op zwart gatDe Amerikanen Harvey J Alter en Charles M Rice, en de Britse wetenschapper Michael Houghton kregen de Nobelprijs voor Geneeskunde. (Twitter/Nobelprijs)

Geschreven door Jayanta Gopal Borpujari

We bevinden ons in weer een nieuw seizoen van de Nobelprijzen - een seizoen van anticipatie, spanning, geruchten en debatten op sociale media. Deze prijzen, die worden beschouwd als de meest prestigieuze onderscheiding in hun respectievelijke vakgebieden, wekken wereldwijd veel publieke belangstelling. Onder hen valt de vredesprijs hoog op - voor speculaties en controverses, voor gejuich en liefdesverdriet, en debatten en kritiek. Het is begrijpelijk. Terwijl andere prijzen strikt beperkt zijn tot verschillende domeinen, is de Nobelprijs voor de Vrede allesomvattend; het raakt ieders hart, spreekt tot ieders verbeelding.

Geen wonder dat de aankondiging van een Nobelprijswinnaar vaak wordt gevolgd door golven van afkeuring en geschillen. Nader onderzoek toont aan dat dergelijke kritiek verdienste is. Heeft het Nobelcomité altijd gelijk gehad in hun keuze? Hebben politiek, populisme of vooroordelen een rol gespeeld bij sommige van hun beslissingen?

De criteria voor prijzen in de natuurkunde, scheikunde, fysiologie of geneeskunde zijn in specifieke termen gedefinieerd. Deze vereisen dat de opdrachtnemer de belangrijkste ontdekking of verbetering op hun relevante gebied heeft gedaan. Voor de Literatuurprijs moet de persoon het meest opmerkelijke werk in een ideale richting hebben gedaan.

Ondertussen wordt de Vredesprijs toegekend aan de persoon die het meeste of het beste werk heeft gedaan voor broederschap tussen naties, de afschaffing of vermindering van staande legers en voor het houden en promoten van vredescongressen. Veel wordt overgelaten aan interpretatie, wat de deur opent voor controverse. Verder verwijst het alleen naar het meeste of het beste werk, maar dringt het niet aan op enig resultaat.

In de montage van 134 persoonlijkheden en organisaties die met de Nobelprijs voor de Vrede zijn geëerd, verdienen velen de prijs zonder enige twijfel. Bij verschillende gelegenheden hebben de keuzes echter de wenkbrauwen over de hele wereld doen fronsen. Laten we een paar voorbeelden bekijken:

In 1973 ontvingen Henry A Kissinger en Le Duc Tho de prijs voor het onderhandelen over een staakt-het-vuren in de oorlog in Vietnam. De rol van Kissinger in de wereldpolitiek is goed gedocumenteerd; hij was nauwelijks een kampioen van de vrede. Le Duc Tho – de Vietnamese generaal, revolutionair, diplomaat en politicus – was allesbehalve een boodschapper van vrede (het is een andere zaak dat hij de prijs weigerde). De wapenstilstand werd onderhandeld door twee zwaar gekneusde partijen als onderdeel van een voor beide partijen geschikte oorlogsstrategie te midden van zware publieke druk van de VS, desertie van het leger en ontduiking van dienstplicht.

In 1994 ontvingen Yasser Arafat, Shimon Peres en Yitzhak Rabin de prijs voor hun inspanningen om vrede te creëren in het Midden-Oosten. Arafats staat van dienst als leider van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, de rol van Peres en Rabin in de onderdrukking van de in het nauw gedreven Palestijnse bevolking, en de volledige mislukking van hun inspanningen zijn bekend. De Israëlisch-Palestijnse kwestie is vandaag de dag nog springlevend en ingewikkelder dan het was ten tijde van hun mislukte overeenkomst.

In 2003 kreeg Shirin Ebadi de prijs voor haar inzet voor democratie en mensenrechten. Ze heeft zich vooral gericht op de strijd voor de rechten van vrouwen en kinderen. Haar staat van dienst als advocaat, rechter en mensenrechtenactivist was opmerkelijk. Als oprichter van het Defenders of Human Rights Centre in Iran leidde ze een moedige strijd tegen de onderdrukking van de vrijheid in haar land. Maar de Nobelprijs voor de Vrede? Stevige kritiek van verschillende kanten dat haar werk niet in overeenstemming was met de doelen die Alfred Nobel voor de Vredesprijs had gesteld en dat de prijs politiek gemotiveerd was, kan niet worden genegeerd.

In 2009 ontving Barack H Obama de prijs voor zijn buitengewone inspanningen om de internationale diplomatie en samenwerking tussen volkeren te versterken. Men vraagt ​​zich nog steeds af welke rechtvaardiging het Noorse Nobelcomité had om de dienende Amerikaanse president te eren met de Vredesprijs, slechts enkele maanden na zijn jonge presidentschap. De toenmalige Noorse secretaris van het Nobelcomité, Geir Lundestad, schrijft in zijn memoires, Secretary of Peace: 25 jaar met de Nobelprijs, dat zelfs veel van Obama's aanhangers geloofden dat de prijs een vergissing was en dat in die zin de commissie niet bereikte wat het had gehoopt. Het testament van Alfred Nobel voorzag niet in de toekenning van de Vredesprijs op basis van hoop.

In 2014 ontvingen Kailash Satyarthi en Malala Yousafzai de prijs voor hun strijd tegen de onderdrukking van kinderen en jongeren en voor het recht van alle kinderen op onderwijs. Satyarthi's kruistocht tegen kinderarbeid in India en het pleiten voor universeel recht op onderwijs zijn bewonderenswaardig. Geen enkele hoeveelheid lof is genoeg voor Yousafzai's moed bij het omhelzen van het recht op onderwijs voor alle kinderen. Men kan zich echter niet afvragen wat hun relevantie is voor de Vredesprijs.

Er zijn ook opvallende missers geweest. Mahatma Gandhi, de apostel van geweldloosheid en de meest gerespecteerde leider van de Indiase vrijheidsbeweging, werd vijf keer genomineerd, de laatste in 1947 na de onafhankelijkheid van India van de Britse overheersing en maanden voor zijn moord. Het Noorse Nobelcomité vond hem niet geschikt voor al deze beoordelingen, een beslissing die sommige latere commissieleden publiekelijk hebben betreurd. Niemand weet zeker wat er tijdens het geheime selectieproces van de commissie is besproken. Hun vermeende getunnelde kijk op de wereld, angst om de bilaterale betrekkingen met Groot-Brittannië te verstoren, Gandhi's ultranationalisme, onwil om gezien te worden als partij kiezen in het conflict tussen India en Pakistan, worden door commentatoren vaak aangehaald als enkele van de waarschijnlijke redenen.

Het is een Noorse onderscheiding, beheerd door het Noorse parlement via een commissie van vijf personen. Maar het heeft een mondiale status, bewondering en verstrekkende gevolgen. De belangrijkste criteria voor de prijs - broederschap tussen naties, afschaffing of vermindering van staande legers en het houden en bevorderen van vredescongressen - zijn in wezen internationale kwesties die inclusieve vertegenwoordiging en wereldwijde relevantie vereisen.

De Nobelprijs voor de Vrede moet strikt worden toegekend volgens de criteria die zijn vastgelegd in het testament van Alfred Nobel, naar letter en geest. Het geheime selectieproces moet transparant worden gemaakt. Er moet eerlijke aandacht worden besteed aan prestaties en niet alleen aan inspanningen in lijn met de andere Nobelprijzen. Er moet de nodige aandacht worden besteed aan het verleden van de kandidaten als voorstander van vrede. Een Nobelprijswinnaar voor de vrede moet iemand zijn die wordt vereerd als een voorvechter van wereldvrede, toegewijd aan vriendschap tussen naties en de demilitarisering van onze planeet. Anders verliest de prijs na verloop van tijd zijn glans.

Borpujari is een columnist en schrijver gevestigd in Muscat, Oman